Muzej piva u Čelarevu

Srbija nija u vrhu svetske ni proizvodnje, ni potrošnje piva, ali zato ima tradiciju koja je ovekovečena u Muzeju piva koji se nalazi u Čelarevu, u Vojvodini. Piše Jelena Gligorić.



U srpskoj žitnici Vojvodini ima mnogo toga zanimljivog, a Čelarevo, naselje u opštini Bačka Palanka, na levoj obali Dunava, samo je jedan od primera šta sve može da se vidi na relativno malom prostoru. Čelarevo se do dolaska kolonista iz Bosne posle Drugog svetskog rata zvalo Čeb, a bez obzira na ime, još od 19. veka je poznato po proizvodnji piva. U ovom veku, na plodnim terenima nalazi se jedan od najsavremenijih voćnjaka jabuka u ovom delu Evrope, čija se veličina može vrlo slikovito opisati: ko krene od stabla do stabla, neka računa da treba da pređe oko 330 kilometara, što je rastojanje od Čelareva do Budimpešte.


Pre pet godina, danska kompanija Carlsberg je kupila pivaru u Čelarevu i to je bila jedna od najuspešnijih privatizacija u Srbiji. Poštujući tradiciju proizvodnje tzv. tečnog hleba, ideja i inicijativa za osnivanje muzeja piva potekla je iz centrale Carlsberga u Kopenhagenu. Otvaranjem prvog muzeja ovog tipa u regionu, obogaćena je turistička ponuda Vojvodine, a i Srbije. Na jednom mestu predstavljena je kompletna pivarska istorija ovog kraja, od osnivanja do danas.


Pivaru u Čelarevu je 1892. godine osnovao filantrop i jedan od najistaknutijih srpskih veleposednika Lazar Dunđerski, kome je muzej i posvećen. Na poljoprivrednom imanju svoje porodice izgradio je pivaru, koja je godišnje proizvodila oko 10 hiljada hektolitara piva. Zahvaljujući dobrom razvoju i kvalitetnim proizvodima, nakon Drugog svetskog rata postala je državna institucija Pivara Čelarevo A.D. Sledeći značajan momenat u istoriji pivare bio je 2003. godine, kada se pridružila internacionalnoj kompaniji Carlsberg i postala jedna od vodećih pivara na ovim prostorima – priča za naš radio Ljiljana Radišić, zadužena za odnose sa javnošću.


Muzej predstavlja spoj tradicionalnog i modernog nasleđa, čime kroz istorijat koji počinje proizvodnjom prvih količina piva, svaki posetilac može detaljno da upozna i starinske načine pravljenja, skladištenja i distribucije popularnog pića od hmelja i ječma. Poseban ugođaj kod svakog posetioca će izazvati putovanje kroz istoriju pivare, sa veoma retkim predmetima, među kojima posebno mesto zauzima ugostiteljski inventar koji se koristio pre 100 godina, kao i dokumentacija, pisma i fotografije iz prvih decenija postojanja pivare. U centralnom delu Muzeja, postavljeni su i savremeni brendovi kompanije.


Pivo se u Srbiji pije od despota Stefana Lazarevića, koji je vladao u 15. veku. Ovaj vladar je, pored privrednog razvoja zemlje, doneo i neke novotarije, kao što je pivo koje se kuvalo u domaćinstvima, kafanama, pa i u rezidenciji vlade. Veliki razvoj pivarstva je bio u 19. veku u vreme kneza Miloša Obrenovića, kada je otvoreno nekoliko fabrika. Inače, proces dobijanja piva od ječma poznat je još od Sumeraca, a recepti za njegovo spravljanje pronađeni su u egipatskim grobnicama iz 2400. godine pre nove ere.